Een veelbesproken onderwerp rondom hoogsensitiviteit is intuïtie. Hoogsensitieve mensen zouden een beter ontwikkelde intuïtie hebben en daar meer gebruik van moeten maken. Maar wat is intuïtie? Is het waar dat HSP'ers een beter ontwikkelde intuïtie hebben? En waarom zou je wel of geen gebruik maken van je intuïtie?
Persoonlijk
Om maar even persoonlijk te beginnen: mijn eigen intuïtie heeft het vaak bij het juiste eind gehad. Ik heb het talloze keren meegemaakt dat ik iemand op precies het juiste moment opzocht, een kaartje stuurde of opbelde, omdat ik sterk het idee had dat dat goed zou zijn. En toen ik een keer met spoed in het ziekenhuis werd opgenomen met een longbloeding, zei mijn intuïtie me dat die diagnose niet klopte. Na wekenlange discussies met mijn artsen over 'wishful thinking' bleek ik wel degelijk gelijk te hebben. De bloeding kwam niet vanuit mijn longen (wat zou betekenen dat ik mijn hele leven aan zou moeten passen en me voor zou moeten bereiden op het ergste), maar vanuit mijn keel (wat geen enkele consequentie had voor mijn leven, behalve dat ik er rekening mee moet houden dat er vaker bloedingen op kunnen treden wanneer ik veel moet hoesten). En zo kan ik nog heel veel situaties benoemen.
Maar...mijn eigen intuïtie heeft het ook vaak bij het verkeerde eind gehad. Zo heb ik regelmatig gedacht dat iemand iets nodig had of dat een bepaalde beslissing de juiste was, maar bleek dit helemaal niet het geval. En als ik op mijn intuïtie had vertrouwd, was ik nooit getrouwd geweest met de leukerd die ik al bijna 20 jaar mijn man mag noemen. Toen ik hem voor het eerst zag, zei mijn intuïtie me dat hij een arrogante bal was waar ik ver vandaan moest blijven, maar toen ik (min of meer geforceerd door zijn zusje ;-) de moeite nam om hem te leren kennen bleek ik er finaal naast te zitten.
Wat is intuïtie?
Volgens het woordenboek betekent intuïtie 'inzicht zonder nadenken'. Je voelt of weet iets zonder dat je er over nagedacht hebt of zonder dat je het kunt verklaren of onderbouwen. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar intuïtie. Het algemene vermoeden is dat intuïtie gevormd wordt door alle waarnemingen en ervaringen die je in je leven hebt opgedaan. Deze sla je op in je onderbewuste en raadpleeg je razendsnel op het moment dat je voor een keus komt te staan. Maar hoe intuïtie nu precies werkt is ondanks alle onderzoeken nog steeds niet helemaal duidelijk.
Hebben hoogsensitieve mensen een betere intuïtie?
Hier is geen onderzoek naar gedaan. Wel is het over het algemeen zo dat HSP'ers verbanden vaak sneller zien omdat ze meer hersengebieden tegelijkertijd aan het werk zetten. Daarnaast verwerken ze prikkels op een dieper niveau, waardoor ik me voor kan stellen dat er meer informatie opgeslagen ligt in de hersenen. Daardoor zóu het zo kunnen zijn dat de intuïtie van een HSP'er wat beter ontwikkeld is dan bij een niet-HSP'er. Maar hier zijn ook argumenten tegen in te brengen. Zo zijn hoogsensitieve personen bijvoorbeeld gevoelig voor sfeer, sneller overprikkeld en ook wat sneller moe. Allemaal factoren die de intuïtie negatief kunnen beïnvloeden. De kern is dus dat we het simpelweg niet weten.
Is het verstandig om af te gaan op je intuïtie?
Dat hangt af van de situatie. Je intuïtie kan heel efficiënt zijn. Uit onderzoek blijkt dat je bij sommige grote beslissingen waarbij je veel informatie moet verwerken (zoals het kopen van een auto) prima op je intuïtie kunt vertrouwen. De groep mensen die een auto uitkozen op basis van hun intuïtie bleken over het algemeen een betere beslissing te nemen dan de groep mensen die uitvoerig alle voors en tegens tegen elkaar hadden afgewogen. Daarnaast haalden ze ook nog eens meer voldoening uit hun aankoop. Maar intuïtie kan ons ook behoorlijk misleiden. Soms hebben we de neiging om ons blind te laten leiden door onze intuïtie, zonder dat we daarbij oog hebben voor de risico's. Of we kennen onze intuïtie teveel waarde toe, wanneer we bijvoorbeeld een afspraak afzeggen omdat we het gevoel hebben dat er iets niet klopt. Intuïtie wordt zo eerder een vorm van bijgeloof dan dat er echt een rationele grond is voor ons gevoel. Tenslotte is intuïtie onderhevig aan allerlei randverschijnselen als vermoeidheid, eerdere positieve of negatieve ervaringen, vooroordelen, et cetera. De eindconclusie van al het onderzoek wat tot op heden is gedaan over intuïtie is dan ook dat intuïtie en rationeel nadenken het best tot hun recht komen als ze gecombineerd worden.
Stelregel
Mijn eigen stelregel is dat ik sterk op mijn intuïtie af ga zolang dat geen vervelende consequenties kan hebben voor anderen. Wanneer anderen betrokken zijn bij iets wat ik doe of een beslissing die ik moet nemen, ben ik veel voorzichtiger. En bij beslissingen die een grote impact hebben, gebruik ik een combinatie van intuïtie en nuchtere afweging. Toen we voor de eerste keer uit de auto stapten voor een bezichtiging voor ons huidige huis, zei mijn intuïtie me nog voor ik het huis überhaupt gezien had dat dit mijn toekomstige huis zou worden. Sterker nog: dat gevoel hadden we allevier (wij delen ons huis met mijn schoonouders)! Maar dat belette ons niet om toch wel even alle voor- en nadelen op een rijtje te zetten, want deze beslissing zou stevige consequenties met zich meebrengen.
Intuïtie of Heilige Geest?
Tenslotte is er als christen nog iets waar we rekening mee mogen houden op het gebied van intuïtie; de Heilige Geest. Wanneer we een voorgevoel of een ingeving hebben, is dat dan onze intuïtie of is dat de Heilige Geest? Ik geloof dat de Heilige Geest vaak onze intuïtie als instrument gebruikt om tot ons te spreken. Ik heb regelmatig ingevingen waarvan ik denk: 'Huh? Wat raar, ik ben daar helemaal niet mee bezig op dit moment'. Maar wanneer ik ze volg, blijken ze wel degelijk hele goede ingevingen te zijn geweest van de Heilige Geest.
Simpel voorbeeld: op een dag kreeg ik rond een uur of elf 's ochtends ineens sterk de indruk dat ik een boterham met honing moest eten. Voor de duidelijkheid: ik eet nooit een boterham om elf uur en ik eet nooit een boterham met honing (veel te zoet :-). Maar aangezien het geen kwaad kon om deze ingeving te volgen, at ik een boterham met honing. Een kwartier later stond er iemand op de stoep die dringend mijn hulp nodig had, waardoor ik tot het avondeten niet meer in staat was om te eten. Zonder die boterham met zoveel zoetigheid had ik dat nooit volgehouden. Niet-christenen noemen dat intuïtie (of gewoon een hele rare ingeving ;-), ik noem dat leiding van de Heilige Geest.
Maar...niet alleen de Heilige Geest kan inwerken op onze intuïtie. Ook de tegenstander weet die weg helaas te vinden. Daarom gebruik ik hierin, naast dat ik een ingeving biddend bij God voorleg, dezelfde stelregel als die ik gebruik rondom gewone intuïtie. Kan iets geen kwaad? Dan volg ik een ingeving op, ook al begrijp ik hem niet. In het slechtste geval krijgt iemand een gezellig kaartje zonder dat hij dat nodig had of heb ik iets ongewoons gedaan zonder dat iemand dat gezien heeft of er last van heeft gehad. Heb ik de indruk dat ik iets tegen iemand mag zeggen? Dan toets ik dat eerst aan de Bijbel. Klopt het? Daarnaast kunnen veel dingen geen enkele kwaad: als je denkt dat God wil dat je tegen iemand zegt dat Hij van hem of haar houdt spreek je altijd de waarheid, dus no problem. Spannender wordt het als je de indruk krijgt dat de Heilige Geest tegen je zegt dat je voor iemand mag bidden. Ik doe dat nog steeds met knikkende knieën, maar mijn ervaring is ook met niet-christenen dat het alleen maar heel erg op prijs gesteld wordt.
Sommige dingen zijn wat riskanter. Bijvoorbeeld wanneer je een indruk krijgt waarmee je mogelijk iemand op het verkeerde been zou kunnen zetten of zou kunnen kwetsen als je er toch naast blijkt te zitten. Als dat gebeurt, dek ik mijn woorden veel meer in: 'Ik krijg de indruk dat...Klopt dat?'. En als iemand zich daar dan niet in herkend, dan leg ik het bij God neer en laat het los.
En tenslotte kan de Heilige Geest ook via je intuïtie spreken in grote zaken. Ook dan is het wijs om je ratio er bij te betrekken. Klopt dit met de Bijbel? Berokken ik hier iemand schade mee? Betrek wijze en gelovige mensen in datgene waarvan jij denkt dat God dit tegen jou gezegd heeft. Krijg je hier bevestiging in? Ga ervoor! Strookt het niet met de Bijbel, berokken je iemand schade of herkennen andere wijze en gelovige mensen niet wat jij waarneemt? Leg het dan biddend neer voor God en wacht op Zijn uitwerking.
Reactie plaatsen
Reacties