Mensen die hoogsensitief zijn, lijken over het algemeen gevoeliger voor wat in veel boeken 'spirituele ervaringen' wordt genoemd. Google op 'hoogsensitiviteit spiritualiteit' en je krijgt 195.000 zoekresultaten. En vrijwel ieder boek over hoogsensitiviteit wijdt een klein of groter stuk aan het onderwerp spiritualiteit. Zelf ben ik een beetje allergisch voor het woord 'spiritualiteit', omdat lang niet alles wat zo genoemd wordt ook zuivere koffie is. Tegelijkertijd zie ik in mijn gesprekken met HSP'ers vaak dat ze een opener lijntje met God lijken te hebben, wat soms bijzondere gevolgen heeft die tot zegen voor henzelf en voor de mensen om hen heen zijn. Ik zie ook regelmatig dat hoogsensitieve mensen dingen lijken te weten en te (voor)voelen die voor anderen veel minder helder zijn. Of dat ze iets zeggen tegen iemand wat rechtstreeks van God lijkt te komen. Hoe kan dat? Heb je als hoogsensitief persoon de gave  van profetie? En zo ja, hoe ga je daar dan wijs mee om?

Steeds meer mensen ontdekken dat ze hoogsensitief zijn en plukken daar de vruchten van. Ze leren omgaan met de uitdagende kant ervan en leren het beste uit de mooie kanten te halen. Ze leren grenzen te stellen, ontdekken hoe ze kunnen voorkomen dat ze overprikkeld raken, investeren in hun relaties en laten zo ook anderen tot bloei komen.

Wie hoogsensitief is, heeft een koppie wat nooit stilstaat. Je ziet en ervaart de noden van de mensen om je heen en wilt daar het liefste iets aan doen. Je hersenen hebben veel tijd nodig om dat wat je allemaal meemaakt een plekje te geven. Je voelt je vaak voor meer verantwoordelijk dan je daadwerkelijk bent. En je ervaart situaties intenser dan mensen die niet hoogsensitief zijn.

Koppig zit ze tegenover me. 'Maar ik voel dat het zo is en ik ben hoogsensitief, dus ik weet dat soort dingen nou eenmaal!' Ik trek mijn wenkbrauwen op, want ik heb ondertussen gegronde redenen om aan te nemen dat haar gevoel ernaast zit. Ik probeer uit te leggen dat hoogsensitieve mensen weliswaar een prachtig setje extra voelsprieten hebben, maar dat dat niet wil zeggen dat hun gevoel het altijd bij het rechte eind heeft. Dat ik dat zelf helaas door schade en schande heb moeten leren. Maar ik zie dat ik tegen een muur praat en niet tot haar doordring.

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: wie hoogsensitief is loopt een bovengemiddeld hoog risico om vroeg of laat ziek te worden. Een onderzoek door Esther Bergsma onder 1500 hoogsensitieve mensen liet zien dat 57% van hen een burn out heeft gehad. Opvallend veel mensen met de diagnose CVS/ME (chronisch vermoeidheidssyndroom) is hoogsensitief. Hetzelfde geldt voor de ziekte fybromyalgie. Daarnaast zijn er allerlei stressgerelateerde klachten waar HSP'ers vaker last van lijken te hebben dan mensen die niet hoogsensitief zijn. Migraine, buikpijn, slechte stoelgang en slecht slapen zijn hier voorbeelden van. Maar ook psychische ziekten als een angsstoornis, borderline persoonlijkheidsstoornis of een depressie worden aanzienlijk vaker bij mensen gediagnosticeerd die zichzelf ook hoogsensitief noemen.

Hoogsensitiviteit kan veel invloed hebben op hoe je zintuigen dingen waarnemen. Maar niet iedere hoogsensitieve reageert even heftig op zintuigelijke prikkels. De één gaat bijna over zijn nek van een geur die anderen niet tot nauwelijks ruiken. De ander raakt geïrriteerd van het krassen van bestek op een bord, terwijl dat verder niemand opvalt. En een derde krijgt de kriebels van een labeltje in kleding. Het is goed om bij jezelf na te gaan hoe jij reageert op zintuigelijke prikkels, zodat je voorzorgsmaatregelen kunt nemen én er je voordeel mee kunt doen.

Veel hoogsensitieve personen houden zich bezig met spiritualiteit. Ze willen weten wat de zin van het leven is, willen een antwoord op de grote levensvragen en hebben met enige regelmaat bijzondere ervaringen die niet met wetenschappelijke verklaringen uit te leggen zijn. Vaak waren ze al met geloof en spiritualiteit bezig op jonge leeftijd. Ze leggen zich toe op meditatie, ervaren de aanwezigheid van iets 'hogers' en vinden betekenis in diverse religieuze of spirituele uitingsvormen.

Mensen die hoogsensitief zijn zien zichzelf soms als overgevoelig, zwak, prikkelbaar of raar. Ze hebben het gevoel dat ze ingewikkeld doen. Want als anderen iets kunnen, dan zouden zij dat toch ook moeten kunnen?

Het lijkt soms een onmogelijke opgave om als HSP'er niet over je grenzen te gaan. Jij ziet vaak de dingen die moeten gebeuren en die door een ander over het hoofd gezien worden. Je merkt het als iemand niet lekker in zijn vel zit. Mensen delen hun verhaal met jou, soms gecombineerd met de opmerking 'jij bent de enige met wie ik dit durf te delen', waardoor je je extra verantwoordelijk voelt. Je ziet hoe je ervoor kunt zorgen dat processen op het werk beter lopen. En je besteed graag wat extra aandacht aan die oude eenzame buurvrouw. Allemaal prachtige eigenschappen, waarmee je het beste uit jezelf én uit je omgeving kunt halen. Maar hoe voorkom je dat je hierin over jouw eigen grenzen gaat?

'Ze denken dat hij autisme heeft', zegt ze. Ze maken zich al een tijdje zorgen om hun zoon. En nu, na een aantal onderzoeken, volgt de diagnose autisme. 'Wat denk jij?'. Ik zie een aarzelende blik in haar ogen en om heel eerlijk te zijn deel ik die aarzeling. Want wat ik zie is een vrolijke knul die altijd voor iedereen klaar staat en heel sociaal is, om dan ineens volledig te blokkeren. Dan trekt hij zich terug in zijn eigen wereld en mijdt hij alle vormen van contact. Iedere prikkel is dan teveel, maar als hij een tijdje rust heeft gehad speelt hij weer vrolijk verder.

'Maar ik bén helemaal niet hoogsensitief! Ik heb juist heel veel prikkels nodig, ben extravert en vind het leuk om spannende dingen te doen of nieuwe dingen te ontdekken.' Ik ken haar goed. Ze is super creatief, erg aanwezig en barst altijd van de ideeën. Maar ze kan ook plotseling tegen een muur oplopen. Dan is alles stom, wordt ze chagrijnig en trekt ze zich het liefste terug, weg van al die mensen.

Deze corona-pandemie is een pittig ding. Voor iedereen, maar zeker voor HSP'ers heeft het een aantal kenmerken die kunnen zorgen voor een forse uitdaging, een overvol hoofd en een hoop gepieker. Waarom zijn HSP'ers daar extra vatbaar voor, hoe ga je daarmee om en hoe kun je jezelf in bescherming nemen?