Wie ziek is of een beperking heeft, kan zichzelf als 'last' ervaren. Omdat je hulp nodig hebt bij dingen. Omdat je het nodig hebt om van je af te praten. Omdat je niet alles kunt wat mensen van je verwachten. Omdat je het gevoel hebt dat je anderen belemmert in datgene wat zij graag willen of nodig hebben. Omdat je collega's al zo druk zijn en nu ook nog werk van jou moeten overnemen.
Dat kan ervoor zorgen dat je minder hulp vraagt dan je eigenlijk nodig hebt. Of dat de verhoudingen scheef gaan lopen in een relatie en communicatie moeilijk wordt. Hoe kun je hiermee omgaan?
Niet jij, maar je beperking
Allereerst is het belangrijk om te beseffen dat niet jij, maar je beperking de 'last' is. Jij bent niet je beperking of ziekte. Het is heel belangrijk om deze twee uit elkaar te trekken. Want jij bent jij en hebt toevallig een beperking of ziekte. En die beperking is in de eerste plaats vooral een blok aan je eigen been, waar je niet voor gekozen hebt, maar waar je wel mee te dealen hebt.
Wees duidelijk in wat je nodig hebt
Wanneer je andere mensen zo min mogelijk wilt belasten met jouw specifieke behoeften, is het belangrijk dat je duidelijk bent in wat je nodig hebt. Jij bent de enige die dat precies kan beschrijven. Door goed na te denken over wat je nodig hebt en dat duidelijk te communiceren geef je anderen een handvat. Zij kunnen dan zelf kiezen waarin ze je wel kunnen ondersteunen en waarin niet. Bovendien loop je dan niet het risico dat zij energie steken in iets wat heel lief bedoeld is richting jou, maar wat jij (op dat moment) niet nodig hebt.
Praat erover
Blijf ook praten over hoe de zorg voor jou is ingevuld. Werkt dat nog voor de mensen om jou heen? En voor jou? Zouden dingen op een andere manier kunnen of zelfs moeten? In de zorg voor jou kunnen zomaar patronen sluipen die in het begin wellicht wel werkten, maar nu niet meer. Of die toch een te grote belasting blijken te zijn voor de zorggever of voor jezelf. Door regelmatig het gesprek hierover aan te gaan kun je irritaties of onnodige belasting voorkomen en zorg je ook goed voor jezelf.
Ook op je werk is het belangrijk om erover te blijven praten, zodat wensen en verwachtingen van je werkgever kunnen worden bijgesteld als dat nodig is en er eventuele aanvullende maatregelen getroffen kunnen worden. Ook je werkgever en collega's kunnen niet aan jou zien wat je nodig hebt. Zeker niet omdat dat vaak ook nog eens van dag tot dag kan verschillen.
Let op je grenzen
Wanneer je een beperking of ziekte hebt, is het nog belangrijker om op je grenzen te letten. Er zit al minder rek in datgene wat je hebben kunt. Als je dat te lang oprekt, loop je kans op grotere schade en lange uitval. Dan zullen de mensen om je heen nog meer moeten bijspringen. Om jezelf en hen in bescherming te nemen is het dus belangrijk dat jij op je grenzen let.
Kijk of je dingen anders kunt organiseren
Soms kun je je naasten ook helpen door dingen anders te organiseren. Is het echt nodig dat iemand voor jou de boodschappen doet? Of kun je ze ook laten bezorgen? Moeten je echt in die kantoortuin werken met risico op snellere uitval waardoor je collega's meer op moeten vangen? Of is er de mogelijkheid voor een rustiger kantoor of kun je wellicht thuis werken, waardoor jij meer werk aankunt? Zo zijn er vaak aanpassingen te bedenken die voor jou beter werken, waardoor je minder een beroep hoeft te doen op je omgeving.
Verzamel mensen
Heb je relatief veel hulp nodig? Probeer dan een grotere groep van mensen te mobiliseren om jou te ondersteunen. Daarmee worden de mensen in je directe omgeving ontlast en worden de taken over meer mensen verdeeld en dus lichter voor hen. Ook kunnen mensen dan makkelijker een rol kiezen die bij hen en in hun eigen leven past.
Bekijk het door een andere bril
Vind je het moeilijk om hulp te vragen? Probeer jouw situatie dan eens door een andere bril te bekijken. Stel dat iemand naar jou toekomt en jou een verhaal vertelt wat wel verdacht veel op je eigen levensverhaal lijkt. Welk advies zou je dan aan die persoon geven? Dikke kans dat je zou adviseren dat die persoon hulp moet vragen en niet zo hard moet zijn voor zichzelf.
Besef ook dat de mensen om je heen vaak het gevoel hebben dat ze met lege handen staan waar het aankomt op jouw ziekte of beperking. Door hen om hulp te vragen geef je ze het gevoel dat ze iets kunnen 'doen' aan jouw situatie en dat is voor hen vaak ook fijn.
Kijk of er dingen zijn die jij voor de ander kunt doen
Er zijn dingen waar jij hulp bij nodig hebt, maar misschien zijn er ook wel dingen waar je de ander mee kunt helpen. Dat je ziek bent of een beperking hebt, betekent meestal niet dat je er ook niet voor een ander kunt zijn. Misschien durft de vriendin die heel lief jouw huis poetst een bepaald telefoontje niet te plegen en kun jij dat voor haar doen. Of misschien moet je die presentatie op het werk overhevelen naar je collega, maar kun jij in plaats daarvan voor hem notuleren bij een vergadering.
Soms ben je door je beperking erg afhankelijk geworden van hulp en heb je het idee dat je niks meer kunt betekenen voor de ander. Maar dat is echt een leugen. Een luisterend oor, een vriendelijke glimlach, een lief appje of een gebed. Er zijn zoveel kleine dingen die je kunt doen die van betekenis zijn voor de ander, ook als je heel ziek bent of een ernstige beperking hebt. Jouw bijdrage doet ertoe! Hoe klein die in jouw ogen misschien ook is.
Laat je waardering blijken
Zorg ervoor dat je je waardering laat blijken aan de mensen om je heen. Dat hoeft niet in het overdrevene. De meeste mensen die je hulp geven doen dat omdat ze van je houden en je graag willen ontlasten. Maar het is wel belangrijk dat ze het gevoel hebben dat hun werk en inzet ook gezien en gewaardeerd wordt. Dat kan met kleine gebaren. Een welgemeend 'dankjewel', een vriendelijke glimlach, je gemopper inslikken op een moment dat het even niet zo gaat als jij wilt, een lief kaartje of een klein verwenpakketje net voor de vakantie of met Kerst. Voor je dierbaren zal het heel vanzelfsprekend zijn dat ze voor je klaarstaan, maar het kost hen ook wat. En daar mag best een blijk van waardering tegenover staan.
Iedereen is beperkt
Het hebben van een beperking kan soms heel belastend voelen naar je omgeving. Dan is het goed om je te realiseren dat iedereen beperkt is in datgene wat hij of zij kan. Of je nu kleine kinderen hebt, een drukke baan, karaktertrekken die je soms in de weg kunnen zitten, zorg voor je ouder wordende ouders, alleenstaand bent...iedere situatie kent zijn eigen beperkingen. Soms kiezen mensen daar bewust voor, vaak ook niet. Maar allemaal zijn we in min of meerdere mate afhankelijk van hulp en een luisterend oor uit onze omgeving. En jij en ik zijn daar geen uitzondering op...
Reactie plaatsen
Reacties