Hersenmist of brain fog. De laatste tijd hoor je er steeds vaker over. Dat wordt vooral veroorzaakt door de aandacht die er is voor post covid patiënten die in meer of mindere mate te maken hebben met hersenmist. Maar het verschijnsel komt ook bij veel mensen met een andere ziekte of chronische aandoening voor. Dat wazige gevoel in je hoofd. Alsof er een dikke mist hangt die je denken en handelen behoorlijk in de weg kan zitten. Wat is hersenmist eigenlijk? Waar wordt het door veroorzaakt? En wat kun je er aan doen?
Wat is het?
Hersenmist of brain fog is geen medische diagnose, maar een begrip dat door veel mensen gebruikt wordt om aan te geven dat ze moeite hebben met helder denken. Het is een overkoepelend begrip voor symptomen die het denkvermogen en de mentale helderheid negatief beïnvloeden.
Hersenmist kan veroorzaakt worden door veel verschillende factoren die samenhangen met ziekte. Bijvoorbeeld vermoeidheid, stress en soms zelfs medicatie. Hersenmist komt niet alleen voor bij mensen die niet gezond zijn, maar kan ook gezonde mensen parten spelen. Ook bij hen kunnen vermoeidheid en stress daar een rol in spelen, maar hersenmist kan ook veroorzaakt worden door ongezond leven, niet voldoende drinken, een slechte luchtkwaliteit en hormoonschommelingen (denk hierbij ook aan de menopauze).
Vaak hebben mensen die aangeven last te hebben van hersenmist het gevoel dat er een dikke mist in het hoofd hangt of dat het hoofd vol watten zit, waardoor het lastig is om nog helder te denken. Een ander omschrijft het als een soort zombiemodus of als een 'vol hoofd'. Mensen met hersenmist kunnen zich slecht concentreren, moeilijk op woorden of namen komen, hun geheugen werkt niet altijd even goed mee, het denken lukt niet goed en ze voelen zich niet helder in hun hoofd.
Wat kun je eraan doen?
Voor hersenmist bestaat geen specifieke behandeling. Er zijn wel een aantal algemene adviezen te geven wanneer je er last van hebt. Maar als je niet gezond bent, is het soms lastig om er iets aan te doen. Vaak is het nou eenmaal iets wat samenhangt met je gebrek aan gezondheid omdat ziekte en behandelingen als chemotherapie helaas vermoeidheid met zich meebrengen. En die vermoeidheid zorgt er weer voor dat jij hersenmist ervaart.
De eerste (en lastigste!) tip die ik je dan ook wil geven is dat ertegen vechten vaak geen zin heeft. Je raakt er alleen maar gefrustreerd en nog vermoeider door, waardoor je het risico loopt dat het erger wordt in plaats van minder. Wees dus vooral lief voor jezelf als je merkt dat je last hebt van hersenmist.
Daarnaast kunnen de volgende tips de klachten verlichten:
- Zelfzorg: Zorg voor zover dat mogelijk is goed voor jezelf. Eet gezond, probeer goed te slapen, drink genoeg en zorg voor voldoende ontspanning en rust.
- Erken de hersenmist, ook richting je omgeving: Hoewel je er niet zoveel aan kunt doen, kan hersenmist wel heel vervelend zijn voor jou en je omgeving. Het helpt voor jezelf om te erkennen dat je er last van hebt. Dat je koppie steken laat vallen ligt niet aan jou, maar aan de omstandigheden. Ook richting je omgeving aangeven dat je er last van hebt kan helpen, zodat je omgeving begrijpt waarom je even minder scherp bent tijdens een vergadering, vergeten bent een cadeautje te kopen voor een jarige of even niet meer op de naam van de kinderen van je beste vriendin kunt komen.
- Plan: Wie al langer ziek is, gaat vaak wel een patroon herkennen van periodes waarin de hersenmist erger is of minder erg. Houd daar rekening mee in je planning. Ben je 's ochtends nog vrij wazig, maar 's middags juist scherper? Plan de dingen waarbij concentratie vereist is dan 's middags en vul de ochtend met dingen waarbij dat minder belangrijk is. Merk je dat je concentratievermogen in de week na de chemo bedroevend slecht is? Neem dan in die week iemand mee naar belangrijke afspraken, zodat je een tweede stel hersens hebt dat mee kan denken. Let als vrouw ook op schommelingen die met je cyclus te maken kunnen hebben. Sommige vrouwen merken dat ze in een bepaalde fase in hun cyclus beduidend scherper of minder scherp zijn. Ook daar kun je rekening mee houden in je planning.
- Vat samen, noteer, neem dingen op: Ook andere communicatievaardigheden kunnen helpen om tóch de belangrijkste dingen voor elkaar te krijgen als je last hebt van hersenmist. Vat samen wat je gesprekspartner heeft gezegd, zodat je bij hem of haar kunt controleren of je het goed begrepen hebt. Maak notities tijdens een gesprek of van afspraken, zodat je dingen na kunt lezen. Noteer belangrijke namen of data in je adressenboek of agenda. Of vraag of je een gesprek op mag nemen.
- Blijf zoveel mogelijk sociaal actief: Door deel te nemen aan sociale activiteiten kun je je stemming, geheugen en denkvermogen verbeteren.
- Blijf zoveel mogelijk fysiek actief: Ook dit kan je stemming, geheugen en denkvermogen verbeteren.
- Probeer nieuwe dingen uit: Begin een nieuwe hobby, fiets via een andere route terug naar huis, maak een praatje met een onbekende. Ook hiervoor geldt dat ze je stemming, geheugen en denkvermogen verbeteren.
- Vermijd cafeïne en teveel suiker: De aantrekkingskracht van cafeïne en suikers kunnen groot zijn als je je energie en denkvermogen even een boost wilt geven. Maar ze pakken de oorzaak van het probleem niet aan en kunnen ervoor zorgen dat de uiteindelijke dip alleen maar groter wordt.
- Bespreek het met je arts: Hersenmist kan ook een andere oorzaak hebben. Het kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een depressie, door je medicijnen of wellicht zelfs door een andere aandoening. Daarom is het altijd belangrijk om met je behandelend arts te bespreken dat je last hebt van hersenmist. Samen met je arts kun je dan kijken of er misschien een andere oorzaak is en hoe je het beste met de hersenmist om kunt gaan.
Gebruikte bronnen:
- Artikel Dokter.nl: Hersenmist: wat zijn mogelijke oorzaken?
- Artikel Gezondheidsnet.nl: Hersenmist of brain fog: 9 oorzaken
- Artikel Hersenletsel-uitleg.nl: Brain fog - Hersenmist
Reactie plaatsen
Reacties