Naïef in het huwelijk

'Ik wil niet veel zeggen hoor en ik weet dat jij hier heel anders over denkt,' zegt ze. Demonstratief slaat ze haar armen over elkaar, leunt achterover, laat een stilte vallen en kijkt me vorsend aan. Ik knik bemoedigend en grinnik in mezelf. Ik ken deze houding. Het is de houding van iemand die aanneemt dat ik wel een mening zal hebben over wat zij vindt en zich van tevoren alvast ingraaft. Ik heb hem al zo vaak gezien. Soms wordt die ook gevolgd door een uitspraak waarmee mensen denken me te provoceren of choqueren. Maar na al die jaren vol gesprekken met mensen is er niet zo heel veel meer wat me choqueert of provoceert en ben ik vooral geïnteresseerd naar de mens (en vaak de pijn) achter de uitspraak.

'Mensen die trouwen zijn echt naïef!' briest ze. 'Je hebt werkelijk geen idee waar je aan begint. Zeker niet als je jong bent. Je bent nog niet uitontwikkeld, kent jezelf nog helemaal niet goed en weet niet wat het leven nog voor je in petto heeft. Maar je doet elkaar wel enorme beloftes voor het leven, waar geen mens zich aan kan houden en verwacht dat het leven na de bruiloft alleen maar rozengeur en maneschijn is!'

Ik schiet in de lach. Lief en ik hebben net een vakantie achter de rug waarin we een aantal stevige gesprekken met elkaar hebben moeten voeren die hard nodig waren. We moesten elkaar echt weer even vinden. En op een dag ontlokte dat mijn lief de verzuchting: 'Het huwelijk is van alles, maar het is niet simpel.' En dus zeg ik tot haar stomme verbazing: 'Dat ben ik helemaal met je eens!' en vertel ik haar wat over onze eigen struggles.

Mijn lief en ik waren jong toen we trouwden. Hij was 21 en ik 22. En we dachten dat we wel wisten hoe de wereld in elkaar stak. We hadden ons goed voorbereid op ons huwelijk door naar een huwelijksvoorbereidingsconferentie te gaan en er veel samen en met anderen over te praten. En dat was ook heel goed. Ik kan het iedereen aanbevelen. Maar wisten we waar we aan begonnen toen we elkaar als jonkies het ja-woord gaven? Absoluut niet!

Vooropgesteld: wij zijn gezegend met een goed huwelijk. We vormen een mooi team en vullen elkaar aan. Delen ons hart voor God en mensen. Kunnen heel hard lachen samen. Houden van nieuwe avonturen. Zijn bereid de onderste weg te gaan voor elkaar, ook als daar niets tegenover staat. En vinden elkaar meestal de leukste. Dat is iets waar we heel dankbaar voor zijn en waarvan we maar al te goed weten dat het niet vanzelfsprekend is. Maar het is niet altijd makkelijk.

Toen ik in 2002 trouwde met mijn lief had ik het 'en ze leefden nog lang en gelukkig' idee. Nou ja, lang...ik ging uit van maximaal een jaar of 5 voor God mij Thuis zou halen door mijn gebrek aan gezondheid, maar was in elk geval van plan om in die 5 jaar het sprookje voort te zetten. Alleen zijn sprookjes niet meer dan verhalen die vaak worden ingehaald door het echte leven.

We hadden een studentenhuwelijk en mijn lief moest naast zijn studie hard werken om ervoor te zorgen dat we rond konden komen. Daarnaast bleek hij een bezig mannetje wat zich graag inzet voor de mensen om zich heen en in de kerk. Ergens in mijn achterhoofd wist ik dat wel en was het ook één van de redenen dat ik verliefd op hem was geworden. Ik had me alleen nooit gerealiseerd dat dat ook betekende dat hij veel van huis zou zijn en ik vanuit een druk gezin ineens in een stil huis zou belanden waarin ik mezelf met een minimum aan energie moest zien te vermaken. Mijn gezondheid kelderde die eerste jaren, waardoor ik veel op bed lag, extreem moe was en er niet per se een leuker mens op werd. Ik viel mezelf vies tegen. Ik dacht altijd dat ik best een leuk mens was, maar kwam er nu achter dat alles toch écht op mijn manier moet en ik behoorlijk vervelend kan worden als dat niet gebeurt. Gelukkig is mijn lief behept met een zelfde mate van eigenwijsheid als ik, maar het werd er niet altijd gezelliger op.

De eerste ruzie herinner ik me nog goed. Ik dacht dat het nooit meer goed zou komen tussen ons en zag mezelf in gedachten alweer bij mijn ouders wonen. Mijn gevoel heeft de neiging alles nogal zwart-wit te zien. Iets is he-le-maal fantastisch of komt nooit meer goed. Gelukkig heb ik door de jaren heen geleerd om met name de negatieve gevoelens niet zo serieus te nemen, maar het maakt het samenleven met mij niet altijd makkelijk. Mijn lief ergert zich aan het feit dat ik alles graag ruim van tevoren uitdenk en plan. Ik erger me aan het feit dat bij hem de boel vaak last minute geregeld wordt. Hij vindt het irritant dat ik ingewikkelde gesprekken begin op het moment dat hij daar helemaal geen tijd of energie voor heeft (en dan vaak ook nog gepaard met de nodige emotie). Ik vind het irritant dat hij zo erg in iets op kan gaan dat hij gewoon niet eens hoort dat ik iets zeg. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

En toen kwamen de pleegkinderen. Laat ik het erop houden dat ik diep respect heb gekregen voor alle mensen die samen met hun partner kinderen opvoeden. We bleken er behoorlijk verschillende ideeën op na te houden op het gebied van opvoeden en die meiden hadden dat natuurlijk haarfijn in de gaten en waren niet te beroerd om er hun voordeel mee te doen.

We hebben door de jaren heen regelmatig gesprekken gevoerd tot diep in de nacht om dingen uit te praten. Onze mond moeten houden om de vrede te bewaren. Ons geïrriteerd aan de ander. Ik ben weleens woest weggelopen van huis, om me vervolgens achter de oren te krabben wat nou de volgende stap moest zijn. Want tja...met hangende pootjes thuiskomen was wel een hele ernstige aantasting van mijn trots. Daar was ik veel te boos voor. Maar ik kon toch ook moeilijk de nacht buiten doorbrengen. Mijn lief, de schat, is me gaan zoeken en zo is het toch nog goed gekomen.

We zijn door rouwprocessen gegaan waarop we heel verschillend bleken te reageren. Zijn het over sommige onderwerpen niet met elkaar eens en zoeken daar onze weg in. Geven op een verschillende manier vorm aan ons geloof. Hebben veel te stellen gehad met mijn gezondheid, verdriet en ook moeilijke omstandigheden in onze omgeving, waar we ieder op onze eigen manier mee omgaan. We hebben elkaar gekwetst met onze woorden en daden en gezocht naar manieren om elkaar weer te vinden.

Ik stapte ondanks de zorgvuldige voorbereidingen mijn huwelijk in met de onrealistische verwachting dat mijn lief in al mijn behoeften zou voorzien, mij gelukkig zou maken, me zou helpen met het verwerken van de moeilijke dingen die ik in mijn jeugd heb meegemaakt. En ik heb vrij hardhandig moeten leren dat het huwelijk daar niet voor bedoeld is. Dat ik voor die dingen bij God moest zijn en niet bij mijn lief, omdat hij het nooit goed genoeg zou kunnen doen hoe hard en aandoenlijk lief hij ook zijn best deed.

Dus waren wij naïef toen we trouwden? Absoluut! Wisten we wat we elkaar beloofden met onze trouwbeloften? Technisch gezien wel, maar de realiteit bleek toch echt wel even een stuk ingewikkelder. 

Heb ik er spijt van? Absoluut niet! Ja, we waren jong en naïef toen we elkaar trouw beloofden 'tot de dood ons scheidt'. Maar juist al die ingewikkelde dingen in ons huwelijk hebben ons ook veel gebracht. Het heeft ons gescherpt en geslepen. Mijn lief heeft mij heel wat keertjes moeten corrigeren, wat ik niet leuk vond maar wat ik wel nodig had. En andersom geldt hetzelfde. We zijn gegroeid als mens en ook als stel. We hebben geleerd dat je niet gelukkig wordt van het najagen van je eigen geluk, maar dat je juist een goed huwelijk krijgt als je het geluk van de ander vooropstelt (waarbij ik wel wil opmerken dat dit bij ons van beide zijden komt). Na al die jaren vullen we elkaar aan op een prachtige manier. We weten wat voor ons werkt en wat niet. We hebben geleerd om elkaar de ruimte te geven. Ons ook los van elkaar te ontwikkelen. En we maken iedere dag opnieuw de keus voor elkaar, no matter what. De keus om bij ons ja-woord te blijven. De keus om het mooie in elkaar te blijven zien, ook als we elkaar irritant vinden. De keus om niet het eerste te zeggen wat in ons opkomt als we elkaar even wat minder leuk vinden. De keus om elkaar te dienen. De keus om elkaar trouw te zijn, zelfs als we merken dat iemand anders een wel erg grote rol gaat spelen in onze gedachten, zoals mij twee keer gebeurde.

Waarom ik dit deel? Omdat we de neiging hebben om onszelf te spiegelen aan datgene wat we zien van andere huwelijken, lezen in romantische boeken of zien in films. Maar vaak zien we dan alleen maar het spreekwoordelijke groene gras en eindigen boeken en films in de beginfase van een relatie. Geen sores. Alles happy. Beiden komen volledig tot hun recht en voelen elkaar moeiteloos aan. Beiden zijn heel erg verliefd. Ze zitten op één lijn qua gedachten. De seks is geweldig. En het leven is één groot avontuur dat hen toelacht. Als we dat gaan vergelijken met ons eigen huwelijk, komt dat er vaak maar bekaaid vanaf. En kunnen we eraan gaan twijfelen. En dat vind ik zo jammer.

Ik merk vaak dat, wanneer ik iets deel over ons eigen huwelijk, mensen dat een beetje geruststelt. 'Oh...dus we zijn niet de enigen? Jullie hebben dat dus ook?' En dat dan een prachtig gesprek op gang komt. Over verwachtingen. Eigen inbreng. Irritaties. Het doel van het huwelijk. Over de zorgen die er zijn.

Wat zou het mooi zijn als we, in plaats van alleen maar het keurig geknipte gazonnetje, ook wat van het onkruid laten zien aan elkaar. De kale plekken. De plekken waar het gras nodig gemaaid moet worden. Zodat we met elkaar kunnen delen, van elkaar kunnen leren, voor elkaar kunnen bidden en er voor elkaar kunnen zijn in tijden van nood.

Het huwelijk van mijn lief en mij is al meer dan 20 jaar een huwelijk wat meestal een grote glimlach op mijn gezicht tovert. Eentje waar ik heel dankbaar voor ben en ik blijf vinden dat ik echt met de leukste man van de wereld ben getrouwd. We hebben het heel goed samen en mijn lief is één van de grootste geschenken in mijn leven. Maar ons huwelijk is geen sprookje en regelmatig harder werken dan we allebei zouden willen.