Klopt mijn theologie wel?

Als ik wakker word, gaat het gelijk weer ratelen in mijn hoofd. Het gesprek van gisteren houdt me bezig. Het roept vragen en twijfels bij me op en de voornaamste daarvan is: klopt mijn theologie wel? Klopt het wel wat ik denk en geloof over God, de Bijbel, de wereld en mijn mensbeeld?

Het is zeker niet voor het eerst dat ik mezelf die vraag stel. Mijn leven hangt niet bepaald van de simpele vragen aan elkaar. En het werk wat ik doe en de gesprekken die ik heb met mensen over de moeilijke dingen in hun leven zorgen er ook niet echt voor dat ik rustig achterover kan hangen in mijn overtuigingen.

Al zoek ik het zelf ook op. Ik lees niet alleen boeken die helemaal passen bij wat ik geloof en hoe ik over dingen denk, maar heel bewust ook boeken die daar anders instaan of zelfs lijnrecht tegenin gaan. Dat raad ik niet iedereen aan. Je moet stevig in je geestelijke schoenen staan voor sommige boeken. En op momenten dat ik zelf om wat voor reden dan ook niet lekker in mijn vel zit vermijd ik de boeken, podcasts, programma's en gesprekken die aan mijn fundamenten zouden kunnen schudden. Gewoon, omdat ik op dat moment niet genoeg energie en overzicht heb om dingen goed te kunnen beredeneren en beargumenteren. Het is ook de reden dat ik in deze blog niet vermeld waarover dit gesprek me aan het twijfelen bracht. Omdat ik anderen niet in verwarring wil brengen over een onderwerp waar zij nog niet aan toe zijn of op een moment waarop zij minder stevig in hun schoenen staan.

Maar wanneer ik daar genoeg energie voor heb, vind ik het belangrijk om mezelf te verdiepen in hoe anderen (zowel christenen als niet-christenen) naar de wereld kijken, mijn geest te scherpen, me te kunnen verplaatsen in andersdenkenden en daar waar nodig ook mijn mening bij te stellen. Daar is niets mis mee. Ik wil leerbaar zijn. En ik besef maar al te goed dat ik op veel gebieden de waarheid niet in pacht heb en er bij verschillende onderwerpen ongetwijfeld ook naast zal zitten. Ik denk dat we straks, als we bij God komen, allemaal op dingen zullen stuiten waarvan we denken: 'Oh boy, wat heb ik dat toch verkeerd gezien op aarde.' 

Ik heb vaker periodes dat ik door gesprekken, boeken of gebeurtenissen een tijdje van slag ben en me veel dingen afvraag over wat ik geloof. Soms duurt dat een paar maanden, soms maar een paar uurtjes. Ik vind dat niet prettig. Ik wil niet twijfelen aan de dingen die ik over God geloof. Ik wil niet twijfelen aan mijn wereldbeeld of hoe ik naar mensen kijk. Dat doet pijn. Dat maakt me onzeker. Hoe zit het dan? Hoe kan het dat ik dit geloof en dat toch dat gebeurt of die ander er zo totaal anders in staat? Wat zegt dat over God? Over mij? Over de wereld?

Dat gebeurt dit keer ook. Ik pieker erover. Praat erover met God en met mijn lief. Lees er nog eens een aantal Bijbelgedeelten over...en vind geen sluitend antwoord. Dat vind ik lastig. Want het voelt voor mij als twijfel aan God en aan datgene wat ik geloof dat de waarheid is.

Tot me ineens een gedachte invalt. Het is helemaal niet zorgwekkend dat ik mezelf regelmatig de vraag stel of mijn theologie wel klopt. Dat ik vragen heb waar ik geen sluitend antwoord op kan vinden. Dat ik soms ook tot de conclusie kom dat ik mijn mening bij moet stellen. Het zou veel zorgwekkender zijn als ik mezelf die vraag niet zou stellen en wel sluitende antwoorden zou hebben. Want daarmee zou ik eigenlijk zeggen dat ik die ontzagwekkende en heilige God helemaal begrijp. Dat mijn menselijke bevattingsvermogen genoeg is om een almachtige God te volgen in Zijn logica. Als ik Hem zou begrijpen, zou ik daarmee mezelf gelijk stellen aan God. En dat is wel het laatste wat ik wil.

Eigenlijk zou ik mensen die hun theologie helemaal sluitend en op alles een geestelijk antwoord hebben moeten wantrouwen. Want wij nietige mensjes kunnen God nou eenmaal niet altijd (of misschien wel: vaak niet) begrijpen. En dat is niet erg. Iedere keer als ik het met God over mijn vragen richting Hem heb, komt Hij terug met één simpele vraag: 'Vertrouw je Mij?' Vertrouw ik Hem, ook als ik het leven niet snap? Vertrouw ik Hem, ook als ik de logica van dingen niet meer zie. Vertrouw ik Hem als datgene wat ik altijd geloofde op de proef wordt gesteld en misschien zelfs wel hier en daar bijgesteld moet worden? Vertrouw ik Hem?

Toen mijn lief en ik net een relatie hadden, hoorde ik mijn schoonvader een keer verzuchten: 'Hoe ouder ik word, hoe minder ik begrijp.' Ik vond dat destijds een wel heel zware uitspraak. Ik was net twintig en dacht wel een redelijk idee te hebben van hoe de wereld in elkaar stak. Inmiddels heb ik de leeftijd die mijn schoonvader toen had en begrijp ik waarom hij dat destijds zei. Mijn la met 'ik begrijp hier niets van' of 'ik weet niet goed hoe ik dit moet zien'-onderwerpen raakt steeds voller. Maar Goddank blijven twee dingen voor mij wel overeind tussen al die vragen: mijn geloof in Jezus als mijn Redder en mijn vertrouwen op Hem.

Niet als een fiere geloofsheldin. Meer eentje die vol littekens, met de nodige pleisters en op krukken voor haar Heer staat. Maar dat geeft niet. Laat Hem maar de Held zijn Die alles begrijpt. Hij is daar veel beter in dan ik. Dan strompel ik wel achter Hem aan. Met al mijn vragen en verkeerde afslagen. Maar wel vertrouwend op, en altijd zoekend naar Hem.