Dieper kijken

Deze week vieren we het einde van 2025. Nou ja...vieren.

Als ik terugkijk op het afgelopen jaar zijn de eerste dingen die in me opkomen nou niet echt het vieren waard. Ziekte en zorgen in onze directe omgeving. Een meningencircus dat dwars door onze maatschappij sneed. Oorlogen in andere landen die ook hier de vrede verstoorden. Het land waarin ik woon steeds vaker iets waarvoor ik me schaamde in plaats van dat ik er trots op was. Ik vond 2025 niet per se een makkelijk jaar.

En toch...als ik beter kijk zie ik dat ik daarmee 2025 tekort doe en alleen maar oppervlakkig kijk. Een laag dieper zie ik dat die ziekte en zorgen weliswaar moeilijk zijn - en waarschijnlijk ook de komende jaren zullen blijven - maar dat ze ook meer verbinding hebben gebracht.

Ik zie mensen die de nuance zoeken en daar ook ijverig voor blijven staan, zelfs als hen dat veel kost; 'het radicale midden' zoals Natascha van Weezel dat zo mooi verwoordt in haar boek Hoe houdt je je hart zacht? dat ik dit jaar van haar las.

Ik zie organisaties die weigeren een 'good guy' en een 'bad guy' aan te wijzen in een oorlog en die gewoon aan de slag gaan voor de slachtoffers, ondanks hun afkomst. En die er ook bewust voor kiezen om actief te zijn in al die oorlogen die veel groter zijn, maar veel minder in het nieuws komen omdat wij, in het mondiale noorden, er geen belang bij hebben.

En in eigen land zie ik gelukkig ook veel mensen die ervoor kiezen niet te schreeuwen maar gewoon klaar te staan voor hun medemens. Even een boodschap doen voor de zieke buurvrouw, een vriendelijk woord overhebben voor de dakloze op straat of met een grote groep naar hun plaatselijke gemeentehuis trekken om te laten zien dat zij een asielzoekerscentrum in hun dorp wél zien zitten. En mensen als Michelle van Tongerloo en haar team, die er bewust voor kiezen om de gaten dicht te lopen die in onze maatschappij ontstaan zijn.

Ik vind het niet altijd makkelijk om die diepere laag te zien. Juist omdat de oppervlakkige laag vaak zo hard de aandacht opeist en je voor de diepere laag echt moeite moet doen. Misschien ook (zeg ik als rouwtherapeut) omdat je eerst een stuk rouw toe moet staan, voordat je door kunt werken naar de diepere laag.

In mijn geval rouw omdat ik mijn geliefden zo graag een gezond en gelukkig leven toewens en ik het moeilijk vind hoe het nu gaat. Rouw om wat mensen elkaar aan kunnen doen. Rouw omdat ik zie dat deze wereld, die God zo prachtig gemaakt heeft, stukje bij beetje afbrokkelt door toedoen van de mensheid.

Dat verdriet mag er ook zijn. Het is terecht dat ik er verdrietig om ben.

En het is terecht dat jij verdrietig bent om de moeilijke dingen die jou zijn overkomen in het afgelopen jaar. Misschien ben je iemand verloren die je dierbaar was. Heb je te maken gekregen met ziekte of een echtscheiding. Of ben je opnieuw geconfronteerd met oud zeer. Dat zijn moeilijke dingen waar je boos, verdrietig en teleurgesteld over mag zijn.

Maar ik hoop dat het je lukt om dwars door dat alles heen ook dieper te kijken. Want jouw verdriet om je dierbare zegt ook dat er sprake is van heel veel liefde. Jouw ziekte of echtscheiding heeft wellicht ook steun uit onverwachte hoeken opgeleverd. En jou oude pijn vlamt nu wellicht weer op, maar heeft je misschien ook veel geleerd.

Ik zeg niet dat het makkelijk is. Maar het kan wel helend zijn als het je lukt om dieper te kijken.

We staan aan het begin van een nieuw jaar. Ik heb zelf jarenlang gebeden of het nu eindelijk eens een saai jaar mocht worden. Gewoon een jaar waarin alles kabbelt, niet teveel gebeurt, alles gewoon prima gaat.

Nu ik ouder word heb ik die hoop opgegeven. Ik weet inmiddels dat ieder jaar weer oude en nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Dat zal voor 2026 niet anders zijn.

Maar ik hoop dat het me in 2026 zal blijven lukken om ook de diepere laag te zien.

Die van mensen die kiezen voor opbouw in plaats van afbraak.

Voor verbinding in plaats van polarisatie.

Voor omzien in plaats van uitsluiten.

Voor troost in plaats van verwijt.

Voor rustige aanwezigheid in plaats van schreeuwen.

Voor vergeven in plaats van verwijten. 

Dat vraagt van mij dat ik bereid ben om te sterven aan mezelf. Niet altijd mijn eigen verlangens op de eerste plaats te zetten. De ander hoger te achten dan mezelf.

Maar gelukkig hebben we een prachtig voorbeeld in Jezus - en in een God die oneindig veel van ons houdt...ondanks onszelf.

Doe je mee?

Voor 2026 wens ik je gezondheid, wijsheid, rust en zegen toe. En het vermogen om een laag dieper te kunnen kijken.