Er is geen huwelijk dat ontkomt aan onderlinge verschillen tussen de partners. Verschil in karakter, achtergrond, hobby's, meningen... En eerlijk is eerlijk: goed omgaan met die verschillen kan best een uitdaging zijn. Hoe doe je dat op een goede manier en zorg je ervoor dat jullie allebei tot je recht blijven komen in jullie huwelijk?
Waarom die verschillen zo lastig zijn
De allereerste ruzie tussen mij en mijn man herinneren we ons beiden nog goed. Hij ging over...frikandellen! Hij wilde er twee bij zijn friet, ik vond één meer dan genoeg (en kom bovendien van boven de rivieren, dus spreek liever over 'patat') en dat onnozele feit liep uit op ruzie. Maar ten diepste ging die ruzie natuurlijk helemaal niet over frikandellen. Achter onze gedachten over de vraag hoeveel frikandellen je mag ging een hele wereld aan gewoonten, overtuigingen, normen en waarden schuil.
Bijvoorbeeld ons gezin van herkomst. Mijn man is opgegroeid in een gezin waarin graag gesnackt werd en wordt als teken van verbondenheid en gezelligheid. Bovendien aten zij friet aan het einde van de week als beloning voor een week hard werken. En bij die beloning hoorden twee snacks. Ik ben opgegroeid in een gezin waar het ook gezellig was en waar we ook wekelijks patat aten. Maar gezelligheid werd bij ons thuis niet per se met eten gevierd. Wel met thee, wandelingen in de natuur en fietstochtjes naar het IJsselmeer. Daarnaast was een vorm van matigheid in mijn gezin van herkomst belangrijk. Beide opvoedingssituaties waren goed, maar duidelijk verschillend.
Ook de invulling van andere normen en waarden speelden een rol in deze ruzie. Hoe we denken over zelfbeheersing, beloning, goed zorgen voor jezelf en meer van dat soort zaken.
Verschillen gaan vaker over iets veel diepers dan je in eerste instantie denkt. Ze raken aan je gevoel van veiligheid, je verwachtingen en soms zelfs je identiteit.
Zoek de diepere laag
Omdat de verschillen in jullie huwelijk vaak veel dieper gaan dan het oppervlakkige 'hij geeft meer geld uit dan ik' kan het ingewikkeld zijn om er goed mee om te gaan. Wanneer de verschillen in jullie relatie telkens opnieuw voor wrijving zorgen is het belangrijk om te achterhalen wat de diepere laag is die er achter zit. Ga het gesprek aan met je partner als je tegen verschillen in je relatie aanloopt en probeer te ontdekken wat er achter zijn of haar gedrag zit.
Ken je de achtergrond van de ander? Uit wat voor gezin komt je partner? Wat waren belangrijke normen en waarden in dat gezin? Hoe heeft dat jouw partner gevormd?
Welke normen en waarden zijn nu nog belangrijk voor je partner? Hoe hebben die invloed op de verschillen in jullie huwelijk? En welke invloed hebben die op het specifieke verschil waar jullie nu tegenaan lopen?
En hoe is het karakter van je partner? Kan het zo zijn dat het gedrag dat jij irritant vindt en waar jij tegenaan loopt, gewoon een karaktertrek is die je zult moeten accepteren en waar jullie samen een weg in moeten vinden?
Een voorbeeld uit ons eigen huwelijk is dat mijn man behept is met een fantastisch vermogen tot hyperfocus. Ik daarentegen ben behept met een fantastisch vermogen tot gezelligheid en kletseritus. Beiden zijn prima eigenschappen. Hij zorgt voor de rust en focus in ons huwelijk en ik hang de spreekwoordelijke slingers op. Maar de combi is soms ook ingewikkeld. Voor we het weten voel ik me niet gezien en gehoord omdat hij in zijn hyperfocus zit en is hij geïrriteerd omdat ik hem telkens stoor in zijn werkzaamheden. Ik heb zijn vermogen tot hyperfocus moeten leren waarderen en hij heeft moeten leren om uit zijn eigen bubbel te breken en dat ging niet vanzelf.
Vaak is het begrijpen waarom iemand doet wat hij doet al een heel groot deel van de oplossing.
Balans in Geven en nemen
In ieder huwelijk is het een kwestie van geven en nemen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Ik merk in gesprekken dat sommige mensen geneigd zijn om een lijstje bij te houden. 'Ik heb zoveel gegeven, nu is het jouw beurt.' Maar zo werkt het niet.
Ten eerste omdat we vaak veel waarde toekennen aan wat we zelf allemaal geven, maar niet goed doorhebben wat de ander allemaal geeft. En als we dat wel doorhebben, hebben we de neiging om meer waarde toe te kennen aan datgene wat we zelf geven en minder waarde aan dat wat de ander geeft.
Ten tweede omdat een gelijke verdeling in geven en nemen vrijwel onmogelijk is. In de praktijk is het vaak zo dat de ene periode de ene partner meer geeft en in de andere periode de andere. Wanneer het niet lekker loopt met mijn gezondheid, loopt mijn man wat harder, wanneer hij veel aan zijn hoofd heeft op zijn werk doe ik dat.
Soms zijn er ook omstandigheden waardoor een gelijke verdeling domweg onmogelijk is. Bijvoorbeeld wanneer je partner kampt met psychische of fysieke problemen of vanwege het werk veel weg is van huis. Dan komt het neer op goede communicatie, rouw, acceptatie en soms ook radicale keuzes om bijvoorbeeld ander werk te zoeken.
Niet verkeerd, gewoon anders
De meeste mensen zitten zo in elkaar dat ze hun eigen manier van doen de meest logische, verantwoorde, normale, sociaal geaccepteerde manier vinden. Ook in huwelijken kan dat een rol spelen. Dat je zo denkt is niet zo raar. Jouw manier past bij jou, je doet het al jaren zo en je bent niet anders gewend. Maar voor je partner geldt precies hetzelfde. Wanneer jullie manieren van doen dan niet bij elkaar komen, kan dat behoorlijke wrijving opleveren.
Een zin die mij in dit soort gevallen (en in heel veel andere gevallen!) erg kan helpen is 'Not wrong, just different' - niet verkeerd, gewoon anders. Want als je puur objectief probeert te kijken naar het gedrag van mensen en dat van je partner in het bijzonder, dan is er vaak geen sprake van goed of fout, alleen maar van verschillend. En als dat het geval is, moet je de ander in zijn waarde laten. Het is oké zoals hij of zij het doet. Net zoals jouw manier oké is.
Kies je strijd
Wees wijs in welke gevechten je wel en niet aan wilt gaan. Is ieder verschil tussen jullie het waard om een ruzie over te krijgen? Ik denk het niet. Vaak kost het je meer energie om er een woordenwisseling over te beginnen, dan dat je ze maar gewoon laat. Maak daarbij onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Wat is echt belangrijk voor jou? Maak die dingen bespreekbaar en leg ook uit waarom dat belangrijk is voor jou. De rest kun je laten rusten.
Zoek hulp
Blijven jullie tegen verschillen aanlopen of merk je dat jullie er samen niet uit komen? Zoek dan hulp. Zoals altijd wil ik benadrukken dat 'hulp zoeken' niet betekent dat je gelijk naar een relatietherapeut of coach moet gaan. Vaak helpt het al heel goed als jullie samen met vrienden in gesprek gaan: 'Wij lopen hier-en-hier tegenaan. Hoe zien jullie dat?' Dat kan prachtige gesprekken opleveren, zorgen voor nieuwe inzichten en verdiept jullie vriendschap.
Je kunt ook op zoek gaan naar een ouder stel in jullie omgeving wat al langer een relatie heeft en hen in vertrouwen nemen. Tijdens de eerste jaren van ons huwelijk hadden mijn man en ik een ouder stel waar we regelmatig over de vloer kwamen, gewoon voor de gezelligheid. Maar we bespraken ook dingen waar we tegenaan liepen met hen. Daar hebben we veel van geleerd.
Wacht hier niet mee totdat jullie grote problemen hebben, maar begin daar bij voorkeur zo snel mogelijk mee. Zelfs als jullie geen problemen hebben. Het verlaagt de drempel voor het delen van dingen waar jullie tegenaan lopen en kan helpen voorkomen dat kleine dingen uitgroeien tot iets groots.
Ook het lezen van boeken, luisteren van podcasts of het bezoeken van een huwelijksconferentie kan heel helpend zijn wanneer je tegen problemen aanloopt in je huwelijk.
Kom je er ook dan niet uit of passen bovenstaande manieren niet bij jullie, schakel dan professionele hulp in.