Rouwen om je huisdier

Gepubliceerd op 28 september 2025 om 08:00

In onze maatschappij wordt nog weleens neerbuigend of lacherig gedaan over mensen die intens verdrietig zijn na de dood van een huisdier of een ander dier waar ze zich sterk aan hebben gehecht, zoals een paard. Maar wanneer een dier een belangrijke plek heeft ingenomen in je leven is het heel begrijpelijk dat je rouwt wanneer het wegvalt. Waarom kun je zoveel verdriet ervaren om het verlies van een dier? Is dat echt zo vreemd? En hoe ga je goed om met de dood van jouw huisdier?

Een dier als gezinslid

Voor veel mensen voelt een huisdier als een volwaardig lid van het gezin. Het is een speelkameraadje voor de kinderen, een knuffelmaatje als je verdrietig bent, een stimulans om naar buiten te gaan en meer te bewegen en een huisgenoot die eenzaamheid verzacht. Sommige dieren vervullen zelfs een essentiële rol in het dagelijks functioneren, zoals hulphonden bij mensen met een fysieke of mentale beperking.

Bovendien zie je een huisdier elke dag. Het leeft bij je in huis, maakt deel uit van je dagelijks leven, je moet er iedere dag rekening mee houden en ontwikkelt gewoontes rondom het dier. Dat zorgt ervoor dat je heel snel een band met het dier opbouwt, waardoor het verlies na zijn dood extra voelbaar is in je dagelijks leven.

Daarnaast verdwijnt er meer dan alleen het dier zelf. Ook de functie of zelfs een stuk dagvulling die het dier je gaf. Je kat zit je niet langer op te wachten wanneer je thuiskomt na een dag werken. Je wandelingen met de hond - en daarmee vaak ook contacten met mensen uit de buurt - vallen weg. Je emoties van je af praten tegen je paard terwijl je hem verzorgt gaat niet meer.

Wanneer je van je (huis)dier houdt, het als een extra gezinslid behandelt of het een bijzondere functie vervult in je leven is het dus niet meer dan logisch dat je voor korte of langere tijd verdrietig bent om het verlies van het dier.

'dan koop je toch gewoon een nieuwe?'

Veel mensen die rouwen om het verlies van een dier krijgen goedbedoelde, maar pijnlijke opmerkingen te horen als: 'Dan koop je toch gewoon een nieuwe?' Maar zoals gezondheidspsycholoog en universitair docent mens-dierrelaties aan de Universiteit Utrecht Nienke Endenburg zegt: 'Een huisdier is geen koelkast die je zomaar even vervangt.' Tachtig procent van de mensen met een huisdier ziet hun huisdier als een gezinslid. En een gezinslid is niet te vervangen.

Voor sommigen kan het goed zijn om op termijn een nieuw dier aan te schaffen. Als je huis te leeg voelt zonder dier. Of om structuur en sociale contacten terug te krijgen. Maar een nieuw dier wist het verdriet om het vorige niet uit.

Rouw is persoonlijk

Het rouwproces na het verlies van een dier verloopt op vergelijkbare wijze als bij het verlies van een geliefde. De intensiteit ervan is vaak wel anders. Sommigen voelen zich na een paar dagen weer oké, terwijl anderen jaren later nog steeds geëmotioneerd raken bij de gedachte aan hun dier.

Soms raakt het verlies van een dier aan eerdere verliezen. Denk aan de kat van je overleden dochter, die je jarenlang met veel liefde verzorgde en nu dood gaat. Of de hond die je ooit samen met je ex-partner kocht en die je na de scheiding hield. Wanneer dat dier overlijdt, rouw je niet alleen om het dier, maar ook om de persoon of fase in je leven waar het mee verbonden was. 

Je hoeft je niet te schamen

Wanneer jij rouwt om de dood van een dier waar je van hield hoef je je daar niet voor te schamen. Rouwen is een uiting van liefde. Het laat zien hoeveel het dier voor je betekende en hoe groot de leegte is die het heeft achtergelaten.

Tips bij het omgaan met verlies van een dier

De volgende handvatten kunnen helpen om met je rouw om te gaan:

  • Sta jezelf toe om verdriet te hebben. Het is niet raar en je hoeft je er niet voor te schamen. Jouw rouw toont alleen maar aan hoeveel je van het dier hield.
  • Praat erover met iemand die echt luistert. Vertel wat het dier voor je betekende en waarom het gemis zo groot is.
  • Creëer een (tijdelijke) gedenkplek. Dat kan zowel buiten als binnen met een foto, een beeldje of iets anders wat je helpt om stil te staan bij jouw dier.
  • Geef betekenis aan het afscheid. Bijvoorbeeld door een ritueel dat bij je past. Heb je de as van je dier meegekregen na crematie? Dan kun je deze (mits toegestaan) uitstrooien op een plek die je aan het dier doet denken. Of loop op de momenten dat je je hond mist het vertrouwde rondje dat je altijd met hem wandelde.
  • Geef het de tijd. Rouwen kent geen vaste duur. Gemiddeld duurt een rouwproces na het verlies van een huisdier zo’n 8,5e maand. Maar het kan korter of juist veel langer zijn – alle gevoelens zijn oké. De pijn wordt meestal geleidelijk minder intens.

Tot slot

Verdriet om een overleden huisdier is een teken van liefde. Neem de tijd, zoek steun, en weet dat jouw rouw er helemaal mag zijn.

Meer lezen over rouwervaringen?

 

Gebruikte bronnen:

«