Uit onderzoek van Psychologie Magazine blijkt dat de meeste mannen en vrouwen er geen moeite mee hebben als hun partner porno kijkt. 'Porno kan een positieve boost geven aan je seksleven.' 'Van porno kun je leren hoe je seks moet hebben.' 'Porno zorgt ervoor dat ik me kan ontspannen.' 'Porno is onschuldig vermaak.' Althans...dat is wat regelmatig over porno gezegd wordt. Maar is dat ook echt zo? Wat doet porno nou echt met je seksleven?
Eerst even dit
Voor het schrijven van deze blog heb ik geput uit bronnen uit diverse hoeken. Onderzoek doen naar het gebruik en de gevolgen van porno is ingewikkeld. Veel onderzoeken worden gedaan door óf conservatieve christelijke organisaties uit de VS óf de porno-industrie zelf. Het laat zich raden wat hun uitkomsten zijn. Door gebruik te maken van een hele diverse lijst aan bronnen die voor zover ik weet niet uit de conservatief christelijke hoek óf de porno-industrie komen hoop ik deze valkuil te omzeilen.
Het eerste contact met porno
Gemiddeld komt een kind rond het 13e levensjaar voor het eerst in aanraking met porno. Na het zien van porno voelen jongeren zich vaak verward, onzeker, verontrust en nieuwsgierig. De eerste ervaring met seks van een jongen is vaak een ervaring van achter het scherm met porno. Die van een meisje is vaak van achter een scherm óf met een jongen die het heeft geleerd van een scherm.
Het beeld dat een jongere van seks heeft wordt op deze manier vaak gevormd door porno. Seks is wat porno zegt dat het is.
Verwachtingen
Als het scherm de handleiding is geworden om jou te leren hoe seks moet, heeft dat invloed op de verwachtingen. Mannen verwachten dat vrouwen zich gedragen zoals ze dat in porno hebben gezien. En vrouwen denken dat ze zich moeten gedragen zoals ze dat bij porno hebben gezien. Jonge vrouwen hebben vaak wel beter dan jonge mannen door dat porno is gebaseerd op een fantasie en niet op de werkelijkheid, terwijl mannen daarentegen sneller geneigd zijn aan te nemen dat porno een realistisch beeld laat zien van seks.
Maar als je denkt dat porno laat zien wat seks is, zul je alleen maar teleurgesteld raken. Daar waar seks op het scherm altijd vlekkeloos verloopt, loopt het in werkelijkheid helemaal niet zo soepel. Je blijft pijnlijk achter een oorbel haken. Er gaat een telefoon af. Datgene waarvan je dacht dat je dat heel tof zou vinden, blijkt in werkelijkheid eigenlijk best vervelend. Jij hebt wel zin, terwijl de ander dat niet heeft. Of je komt te vroeg of helemaal niet klaar. Dat zijn allemaal situaties die je in porno niet terug ziet, maar die wel veel dichter bij de werkelijkheid komen.
In porno is geen ruimte voor liefdevolle klungeligheid, het aangeven van grenzen of lekker zelf verzinnen wat je leuk of niet leuk vindt. Als je het beeld wat je op je scherm hebt gezien of wat je partner op het scherm heeft gezien niet volgt, zul je al snel het idee hebben of het verwijt krijgen (al dan niet hardop) dat je het 'verkeerd' doet.
Lichaamsbeeld
Porno doet ook iets met je lichaamsbeeld. Het overgrote deel van de beelden is gevuld met slanke vrouwen waarbij alle lichaamsbeharing weg gelaserd is en mannen met een hele grote penis en een erectie die harder is dan normaal het geval is. De gevolgen hiervan laten zich raden. Wat jij aan lichamen te zien krijgt bij pornobeelden is niet normaal. Niemand voldoet aan het beeld dat getoond wordt in porno. Je hebt een maatje meer. Je penis is minder groot. Je hebt lichaamsbeharing. Je schaamlippen zien er anders uit. Dat is normaal.
Porno voedt de onzekerheid over je lichaam. Omdat porno vrijwel onbehaarde lichamen laat zien, denken veel mensen dat dat de maat is. Dat lichaamshaar vies of onsmakelijk is en verwijderd moet worden. Het aantal verzoeken tot plastische chirurgie omdat een vrouwelijke vulva 'niet normaal' zou zijn neemt toe. Terwijl het heel normaal is dat de binnenste schaamlippen groter zijn dan de buitenste. En zo zijn er veel meer voorbeelden te noemen van onzekerheid die ontstaat door het kijken van porno.
Agressie
Hoewel een aantal onderzoeken anders suggereren, laat een meta-analyse uit 2010 laat zien dat er 'een duidelijke relaties was tussen het kijken van porno en de houding die iemand aanneemt met betrekking tot geweld richting vrouwen' (Bron: The right to sex - Amia Srinivasan). Dat is niet alleen het geval bij porno die gewelddadige scenes bevat, maar ook bij porno die geen gewelddadige scenes bevat.
Onderzoeken laten zien dat mannen die regelmatig porno kijken minder geneigd zijn om positieve acties voor vrouwen te ondersteunen, medeleven te tonen voor slachtoffers van verkrachting en zelfs aangeven dat ze sneller geneigd zijn om zelf na te denken over hoe het zou zijn om iemand te verkrachten. Hoewel de kans uiteraard heel klein blijft, is het waarschijnlijker dat ze ook daadwerkelijk overgaan tot seksueel misbruik.
En een studie onder vrouwen die porno kijken toont aan dat zij minder snel geneigd zijn om in te grijpen wanneer ze zien dat een andere vrouw lastiggevallen wordt.
De vraag is wel wat hier oorzaak en gevolg is. Het kan ook zo zijn dat mensen sneller geneigd zijn om porno te kijken als ze eerder in hun leven al zijn blootgesteld aan seksueel geweld of een denigrerende houding richting vrouwen. Die achtergrond is niet meegenomen in de onderzoeken.
De rol van de vrouw
In de meeste pornofilms speelt de vrouw een ondergeschikte rol. De man heeft de leiding en de vrouw doet wat de man wil. Films zijn ook vaak gefilmd vanuit het letterlijke gezichtspunt van de man. Porno draait om het in de etalage zetten van het (vaak stevig geretoucheerde) vrouwenlichaam en kunnen doen met haar wat je wilt. Het laat vaak zien dat vrouwen niets liever willen dan onderworpen worden aan mannelijke, seksuele kracht.
In een gezonde seksuele relatie vullen man en vrouw een gelijkwaardige rol in, worden grenzen gerespecteerd, is er ruimte voor beide gezichtspunten, wordt er alleen geëxperimenteerd als beide partners het hier expliciet mee eens zijn en wordt de vrouw in haar waarde gelaten. Ze is geen object waarmee je kunt doen en laten wat je wilt, maar een liefdevolle partner die je koestert en waar je plezier mee hebt.
Maar er is toch ook zoiets als een vrouwvriendelijke vorm van porno? Dat klopt. Maar zoals al aangegeven tonen onderzoeken het verband met agressie niet alleen aan bij porno die gewelddadige scenes bevat, maar ook bij porno die geen gewelddadige scenes bevat. Bovendien wordt die vrouwvriendelijke porno voornamelijk door vrouwen bekeken en niet door mannen.
Seksuele stoornissen
Hoewel porno vaak gezien wordt als een middel om het vuurtje lekker op te stoken, zorgt het kijken ervan juist regelmatig voor seksuele stoornissen. Omdat mensen onzeker worden over hun lijf en hun prestaties vrijen ze minder, uit angst om te falen. Mensen krijgen minder zin in seks of last van opwindingsstoornissen. En uit ruim 50 studies blijkt zelfs dat de kans op een depressie groter is als je vaak porno kijkt.
Opgewonden raken door wat er te zien is
Veel mensen die porno kijken geven aan dat ze het gebruiken om in de stemming te komen. Maar daar zit mijns inziens ook een behoorlijk probleem. Wanneer je porno kijkt raak je tenslotte opgewonden door wat je ziet...maar niet door je partner. Uit interviews en onderzoeken blijkt dat met name vrouwelijke partners hier moeite mee hebben. Jouw lichaam, jouw manier van zijn, jouw verleidingspogingen zijn kennelijk niet genoeg om je partner opgewonden te krijgen. Dat doet iets met je eigenwaarde én met je zin om te vrijen.
Seks en liefde
Seks is door porno een consumptieproduct geworden in plaats van een uiting van wederzijdse passie en liefde. Jij hebt zin in seks en dat wil je op jouw manier en op jouw tijd. Zo heb je het tenslotte ook in de films gezien. Porno draait om jezelf, om klaarkomen, om krijgen wat je wilt. Als je denkt dat porno laat zien wat seks is, raak je alleen maar teleurgesteld in jezelf, je bedpartner en/of de liefde.
Echt goede seks draait om verbinding, zien en gezien worden, jezelf kwetsbaar op durven stellen, op je snufferd kunnen gaan en dan samen weer een nieuwe weg zoeken, om grenzen aan kunnen geven waarop liefdevol gereageerd wordt en om intimiteit en liefde. Allemaal aspecten die je zelden terugziet in porno.
Aan jou de keus waardoor je je gedachten én je seksleven wilt laten vormen.
Gebruikte bronnen:
- Artikel Bureau Jeugd & Media: De invloed van porno kijken op pubers
- Artikel De Psycholoog: Pornoverslaving, wat is het en wat kun je er aan doen?
- Artikel DIT: Zijn we porno kijken té normaal gaan vinden?
- Artikel Kliksafe: Porno-onderzoek onder jongeren toont: veel is eigenlijk misbruik
- Artikel NOS: Nederlanders tevreden over seksleven, maar veel ongewenste intimiteiten
- Artikel Psychologie Magazine: Als je partner porno kijkt: feiten en cijfers
- Boek: De waarheid over seks - Ellen Laan & Rik van Lunsen
- Boek: The right to sex - Amia Srinivasan
- Onderzoek: W. Brosi, John D. Foubert, R. Sean Bannon en Gabriel Yandell: Effects of Sorority Members'Pornography Use on Bystander Intervention in a Sexual Assault Situation and Rape Myth Acceptance
- Onderzoek: Joetta L. Carr en Karen M. VanDeusen: Risk Factors for Male Sexual Aggression on College Campuses
- Onderzoek:Christina Camilleri, Justin T. Perry, Stephen Sammut: Compulsive Internet Pornography Use and Mental Health: A Cross-Sectional Study in a Sample of University Students in the United States
- Onderzoek: Gert Martin Hald, Neil M. Malamuth en Carlin Yuen: Pornography and Attitudes Supporting Violence Against Women
- Onderzoek: Neil M. Malamuth, Tamara Addison en Mary Koss: Pornography and Sexual Agression: Are There Reliable Effects and Can We Understand Them?
- Onderzoek: Elizabeth Oddone-Paolucci, Mark Genius en Claudio Violato: A Meta-Analysis of the Published Research on the Effects of Pornography
- Onderzoek: Brian Y. Park, Gary Wilson, Jonathan Berger, Matthew Christman, Bryn Reina, Frank Bishop, Warren P. Klam, Andrew P. Doan: Is Internet Pornography Causing Sexual Dysfunctions? A Review with Clinical Reports
- Onderzoek: Paul J. Wright en Michelle Funk: Pornography Comsumption and Opposition to Affirmative Action for Women: A Prospective Study
- Onderzoek: Rutgers: Monitor seksuele gezondheid 2023